The square

SIN-171117-THE SQUARE.docx THE SQUARE Ur film sevenet gant : Ruben Östlund (2017). Gant : Elisabeth Moss, Claes Bang, Terry Notary (2e22). Gant rezon en deus deroet juri Cannes 2017 ar maout d'ar film The Square, da lâred eo "Ar garrezenn". Ha petra eo ar garrezenn-se ? Oberenn bennañ un arzourez he deus treset war ar leur ur garrezenn bevennet gant ur seizenn c'houloù, hag ur skritell skrivet ur frazenn warni, ur frazenn hag a gouvi an dud da voud breuder hegarad. Evid ar skiant ezotereg ema ar garrezenn simbol an Douar, tra m'ema ar gerlenn heni an neñv. Moian zo kompren ar film enta evel ur sorbienn war stad ar bed hiziw, dre lagad ur mirdi hag a ro bod da oberennoù modern, sañset digoriñ an hent da fesonoù nevez da gompren ar bed, ar vuhez, mab-den a-benn ar fin. Oberennoù modern, mez beteg re marse. Dre heulïañ rener ar mirdi-se e weler beteg menn e vez kaset lennerion ar pennadoù-journal a gomz a gement-se hag an dud kuriuz a gred doned da weled an traoù ezpozet. Ha setu an aters pennañ, simpl a-walc'h a-dreñv luziatez frazennoù pompaduz ha misteriuz na vezont ket komprenet gant ar c'hazetennerion o-hunan : daoust ha doned a ra un draezenn ne vern peheni un oberenn arzel adal ma vo roet ur lec'h dezhi en ur mirdi bennag ? Rag aze ema an dalc'h. Peb unan en deus bet tro kredabl da weled traoù (oberennoù arzel ne ouian ket), traoù diskouezet d'an oll re a bae o zikedoù da zoned e-barzh, ha lod ag an traoù-se un douetañs vraz war o divoud : hag arz eo pe n'eo ket arz ? Petra bennag a soñj an den dirag an traoù ezpozet-se, d'an nebeutañ e vez henchet e selloù trema un dra nen dehe ket remerket er vuhez ordinel : ur velo gozh difoñset rac'h, un tamm mur brik bennag hanter foñdet pe ur yuc'h sabl. En un taol e vez boutet dirag an dud traoù ar vuhez pemdez evel pa vehent oberennoù é tiskoueziñ ijin arzel mab-den. Ha traoù daet da voud kér-ruz goude-se. Komprenabl eo en em c'houlenn an dud meur a wezh ha ne vez ket graet goab anezhe. Da-heul pazoù rener ar mirdi-se, evid e labour pe evid e vuhez-familh, e vez dizoloet skenennoù dic'hortoz kàer, souezhuz ha chifuz meur a wezh. Traoù limit groñs. Mez daoust ma c'hellont boud er-maez ag ar skiant vad e teskont dimp meur a dra diwar-benn buhez an dud war an Douar, pell a-zoc'h ar baradoez e oa anezhañ pell braz so, e-raog ar pec'hed-orin, hervez ar Bibl. Mez petra an diaoul zo kaoz eh a an traoù a-dreuz kement"se ? Unan a skenennoù kreñvañ ar film zo an heni a zo bet diskouezet evid henn prezantiñ. N'omp ket er mirdi kén, mez en ur preti chik lec'h m'ema tud gwisket deread é c'hortoz ma vo laosket ur loen da dremen e-mesk ar gouvidi. Ha lâret e vez d'an dud chom heb kaoud aon, rag gouest eo ar loen-se d'henn santoud ha da dostaad doute. Kuriuz an dud gant an taol-arnod-se, paeet kér gante sur a-walc'h an droed da kemer perzh en abadenn. Mez ar loen n'eo ket 'med ur gwaz, ur menier Tarzan, hanter gorilh hanter den, noazh-pipouilh ar lein ag e gorf, ha foeñvet e gigennoù dindan e groc'henn lufruz. Ne gomz ket : krial a ra ha mouskomz a ra evel ur marmouz. Farsuz e kav an dra-se an dud da gomañs. Mez troiñ a ra an abadenn da fall pa grog ar loen gouez-se da sailhañ war an taolioù, da dorriñ ar gwer ha da stlejal ur plac'h dre he blew. Emzalc'h an dud tro-dro a zegas da beb unan peadra da brederiañ war ar skiant vad hag ar galonegezh. Ur film da weled evid mad ar soñjal... Jean-Claude Le Ruyet.20171117b.238F.